‘Wat zich zo duidelijk vertoond heeft bij de opname van voedsel, vertoont zich ten dele ook bij de uitscheidingen. Wij komen tot de overtuiging dat de zuigeling een aangename gewaarwording ondervindt bij de lozing van urine en darminhoud, en dat hij er zich weldra op toelegt deze handelingen zo te verrichten dat zij hem door passende prikkelingen van de erogene slijmvlieszones een zo groot mogelijk genot bezorgen. Op dit punt krijgt hij […] de buitenwereld tegen zich als belemmerende macht die aan dit streven van hem naar genot vijandig is, en kan hij zich op een latere -zowel uitwendige als inwendige- strijd voorbereiden. Hij mag zijn uitscheidingsprodukten niet ontlasten als het hem lust, maar pas dan als andere personen er hem toe aanmanen. Om hem ertoe te brengen af te zien van deze genietingen, verzekert men hem dat alles wat deze verrichtingen betreft onfatsoenlijk is en alleen in het geheim gedaan mag worden. Hier is hij voor het eerst verplicht zijn genot in te ruilen voor sociale waardigheid.’
Sigmund Freud, Inleiding tot de psychoanalyse, pagina 269 twintigste druk
Het hamsteren van toiletpapier is een daad van verzet. Het is de in- en uitwendige strijd wie er bepaalt waar en wanneer je mag poepen. En of je dat lekker zelf mag afvegen. Je laat je dat genot niet meer afnemen. Als je niets meer onder controle hebt, de corona rondvliegt zonder dat je er getuige van bent, de overheid je kapittelt in je bewegingsvrijheid, laat je het ultieme genot van de stoelgang je niet ontzeggen. Je klampt je vast aan toiletpapier.
Heerlijk om de tijd te hebben om in de oude studieboeken te duiken en Freud te herlezen. Wat kon hij prachtig schrijven. Zijn brieven aan Jung zijn bijna liefdesboodschappen. Jung die zich telkens schuldig voelt niet vaak genoeg terug te schrijven (wanneer er 20 dagen overheen gingen en hij ziek was) en Freud die zich vertwijfeld afvraagt wat voor hotel hij voor hem moet boeken als hij op bezoek komt. Zij hebben geen moeite over hun emoties te schrijven en hun gevoelens voor elkaar. Sociale waardigheid en genot weten zij te combineren in hun brieven (The Freud/Jung letters, correspondence between Sigmund Freud and C.G. Jung, gepubliceerd door Harvard 1988).
PS, en Freud vervolgt bovenstaande passage -het boek is een compilatie van zijn lezingen aan studenten en vakbroeders- met: ‘Ik ben ervan overtuigd dat u mij allang heeft willen onderbreken en mij toeroepen: ‘Houd op met die afschuwelijkheden! Zou de darmontlasting een een bron van geslachtelijke bevrediging zijn en dat reeds voor de zuigeling?[…] Daar geloven we niets van maar we begrijpen nu heel goed waarom kinderartsen en opvoeders de psychoanalyse en haar uitkomsten ver van zich werpen!’ Om vervolgens te riposteren dat ‘voor een groot aantal volwassenen -homoseksuelen zowel als heteroseksuelen- de endeldarm werkelijk de rol vervult die aan de schede toekomt.’ Dat waren nog eens interessante colleges om bij te wonen.